Acil durumlar için önemli bir güvenlik önlemi olarak kabul edilen acil stop butonu, iş yerlerinde ve endüstriyel alanlarda güvenliği artırmak için kullanılmaktadır.

Bu butonlar genellikle alarm, siren veya özel bir mesaj gibi bir ses sistemiyle birlikte kullanılır. Acil durdurma butonlarının tüm teknik detaylarına tek tek bakalım.

Acil Stop Butonu Nedir?

Acil stop butonu; bir elektrik ve makine devresinde kullanılan, üzerine basılıp enerjisi kesildiğinde ilgili ekipmanın çalışmasını durduran ve tüm potansiyel tehlikeleri kapatan bir emniyet kontrol anahtarıdır.

Acil durdurma butonları çevremizdeki her türlü elektrikli makinede en az 1 tane bulunur. İmalat yapan operatörlerin emniyetini sağlamak amacıyla ve operatörün görüş alanı içerisinde olacak şekilde mutlaka bulunmalıdırlar.

Acil durdurma butonları elektrikçiler arasında enerji kesme butonu, acil durum butonu, mantar stop butonu olarak da adlandırılır.

Acil Stop Butonu Ne İşe Yarar?

Acil durdurma butonu proseste bir şeylerin yanlış gitmesi veya bir tehlikenin oluşması durumunda, bir operatörün makineyi kolayca durdurabilmesini sağlar.

Bir makineyi başlatmak için operatör “Başlat” düğmesine basar. Böylece röle veya kontaktör bobini enerjilenir ve normalde açık olan kontağını kapatır. Ana kontaklardan enerji geçerek makine çalışmaya başlar. Bobin enerjili kaldıkça makine çalışmaya devam eder. Acil durdurma butonuna basılınca butonun normalde kapalı kontağı açılır ve bobinin (dolayısıyla makine devresinin) enerjisi kestirilir.

Özellikleri

Acil durdurma butonlarının parçalarını tanımak özelliklerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

Acil durdurma butonunun parçaları şunlardır:

Kontak

Kontak, devreyi açan veya kapatan iletken kısımdır. Devrenin normal durumda açık olduğu “normalde açık” (NO) veya devrenin normal durumda kapalı olduğu “normalde kapalı” (NC) olarak mevcuttur. Operatörün düğmeye basması kontağın normal durumunu tersine çevirir.

Kontak bloğu

Kontak bloğu, kontakları tutan ve taşıyan kısımdır. Kontaklar bir kontak bloğu arkasına tutturulur.

Operatör/Aktüatör

Operatör veya aktüatör, cihazın dokunma yoluyla aktive olan kısmıdır.

Çoğu standart, bir acil durdurma butonunun kırmızı renkte olmasını zorunlu kılar. Çoğu zaman da düğmenin sarı bir arka plan üzerinde bulunması gerektiğini söyler. Bu arka plan, acil durdurma butonunu sarı bir kutu içerisine takmakla veya acil durdurma butonu etiketi kullanmakla sağlanabilir. Böylelikle diğer cihazlardan daha kolay ayırt edilebilir. Ayrıca buton kafası üzerine düşük ortam ışığı koşullarında görülmesini sağlamak için farklı renkte döner oklar basılmıştır. Kilitli modelleri ise, basıldıktan sonra bir anahtar ile kilitlenerek tam koruma sağlarlar.

Stop Butonu ve Acil Durdurma Butonu Arasındaki Fark

Stop butonu genellikle start butonunun hemen yanında bulunur ve ikisi aynı boyuttadır. Eğer stopa bastıysanız, devre istenirse yeniden başlatılabilsin diye sıfırlanır. Start tuşuna basılarak tekrar çalıştırılabilir. Acil durdurma butonuna basıldığında ise operatör butonu geri çekene kadar devrede hiçbir cihaz çalışmaz.

Acil durdurma butonu normal butonlardan daha büyük ve oldukça belirgindir. Mantar şeklinde bir buton başlığına sahiptir. Genelde operatörün kolayca görebildiği ve basabileceği bir yerdedir.

Standartları

Acil durdurma butonu aşağıdaki standartlara uygun olarak üretilir:

EN/IEC 60947-5-5: Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol Bölüm 5-5 Kontrol devresi cihazları ve anahtarlama elemanları – Elektrikli acil durdurma cihazları

EN/IEC 60204-1: Makine güvenliği – Makinelerdeki elektriksel ekipmanlar- Bölüm 1: Genel gereklilikler

EN ISO 13850: Makine güvenliği – Acil durdurma – Tasarım prensipleri

NFPA 79: Endüstriyel makineler için elektrik standartları

Acil Stop Butonu Bağlantısı

Acil durdurma butonunun kontaktörlü devrede nasıl kullanıldığı ile ilgili bir örnek bağlantıyı aşağıdaki görselde görebilirsiniz.

Kaynak: Acil Stop Butonu Ne İşe Yarar? Özellikleri ve Bağlantısı (elektrikinfo.com)

Yorumlar