Yüksek gerilim şalt tesislerinde, enerji nakil hatlarında(ENH),

• Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı için kullanılanTemel Elemanlar,

•Yüksek arıza akımlarının ve gerilimlerinin meydana getireceği ısı ve diğer olumsuz etkilere karşı koruyucu görevi yapan Ölçme ve Koruma Elemanları,

• Ölçme ve koruma elemanlarına kumanda eden Kontrol ve Kumanda Elemanları

•Gerilimi düzenleyen Gerilim Ayar Elemanları bulunmaktadır.

Temel Elemanlar
Senkron generatörler,
Güç transformatörleri,
Kescİler ve ayırıcılar,
İletim hatları,drekler, izolatörler,kablolar,baralar.

Ölçme ve Koruma Elemanları
Akım ve Gerlm Transformatörleri, Gerlim Bölücüler
Parafudrlar, Ark boynuzları ve koruma halkaları,Koruma İletkenleri,Röleler

Kontrol ve Kumanda Elemanları
Röleler
Kesiclerin kontrol ve kumanda devreleri

Gerilim Ayar Elemanları
Seri/Paralel Reaktörler
Seri/Paralel Kapasitörler
İndüksiyon Regülatörleri

TRAFO MERKEZİ

                Güzyurdu Trafo Merkezi - Gümüşhane (Emta energy )

Yüksek ve orta gerlim değişikliği yapılan transformatör ve diğer tesisatın bulunduğu yerdir. Trafo
merkezi iki ana bölümde inceleneblir:

Şalt Tesisler (Şalt sahası veya Şalt salonu):
Genel olarak kesiciler,ayırıcılar,baralar,güç ve ölçü transformatörleri,parafudrlar,hat tıkacı (lnetrap)
ve yardımcı teçhizatların birarada bulunduğu, elektrik enerjisinin, koruma, kumanda ve ölçme işlemlerinin yapılarak toplandığı ve dağıtıldığı açık havada bulunan tesislere Şalt Sahası (açık şalt) denir. Aynı teçhizatlar kapalı ortamda bulunuyorsa buralara Şalt Salonu (kapalışalt) denir.

KumandaBölümü:
• Kumanda odası
• Akü odası
• Röle odası (Bazı trafo merkezlerinde) bulunur.

Şalt Sahası

GüçTrafoları, Baraları ve diğer bütünleşik elemanları elektrik üretim, iletim ve dağıtımın
yapıldığı tesislerdir. Şalt sahalarında trafolar aracılığıyla elektrik alçaltılıp veya yükseltilerek istenilen iletim seviyesine getirilir aynı zamanda bunun dışında da önemli fonksiyonları gerçekleştirilir. Kısaca elektrk enerjisini toplamaya veya dağıtmaya yarayan birimlerdir.

1. 1.Birinci İletim Hattı,2. Topraklama Hattı,3. Havai Hat,4. Gerilimin Trafolar İçin Ölçümü,
   5. İzolatörler,6.Kesiciler,7. Akım Transformatörü,8. YıldırımParafudru,9. Ana Trafo,10. Kontrol Binası, 11. Güvenlik Çitleri,12. İkincil İletim Hattı

 

Kumanda Tablosunda Bulunanlar:
Kumanda Panosu:
Manevra Şeması: Şalt sahası ve salonundak devrelern bağlantılarını, numaralandırma ve isimlendirme ile gösteren diyagramlardır.İşletmeTeknisyenlerine doğru ve daha hızlı manevra yapma imkanı sağlar. Manevra şemasının işlediği renk, o teçhizatın gerlim değerini ifade eder.

380kV kahverengi                154kV kırmızı
66kV mavi                            34,5kV yeşil
15kV sarı                              10,5kV sarı
Not: 66kV büyük oranda kullanımdan kaldırıldığından bu gerilim değerini ifade eden mavi renk 34,5kV gerilim değerinde de kullanılır.

Kumanda Butonları ve Anahtarları:
Kesici ve ayırıcılara uzaktan açma-kapama kumandası vermeye ve pozisyon bildirmeye yarayan
sinyal lambalarıdır.
SLK (Sinyal Lamba Kutusu):
Arıza anında çalışan rölelerle, kötü çalışma şartlarına maruz kalan teçhizatı temin etmeye yarayan
sinyal lamba kutusu le lamba test, sinyal silme ve ses sinyal (alarm) susturma butonlarıdır.
Sesli Sinyal : Arızalarda işletme teknisyenini zil/korna sesi ile uyarır.
Ölçü Aletleri: Elektriği büyüklükleri gösteren, teçhizatın istenilen sınırlar içinde çalışıp çalışmadığını kontrol etmeye yarayan (ampermetre, voltmetre, wattmetre, var metre, frekans metre…) cihazlardır. Ayrıca ampermetre ve voltmetre komütatör anahtarladır.

Senkronoskop panosu: Birbirinden bağımsız olarak çalışan iki ayrı şebekeyi veya üniteyi paralele alabilmek ya da aynı sistemde ring oluşturabilmek için gerekli şartların mevcut olup olmadığını görmemizi sağlayan voltmetreler, frekansmetreler ve senkronoskop cihazı ile bu panoyu servise almamızı sağlayan senkronoskop anahtarıdır.

Senkron Generatörler: Senkron generatörler santrallerde büyük güçlü alternatif akım üretirler. Genel olarak ikiye ayrılırlar;
• Turbo Generatörler
• Çıkık Kutuplu Generatörler

Güç Transformatörleri: Transformatörler, alternatif akımın frekansını ve gücünü değiştirmeden gerilim ve akımı ihtyaca göre azaltır yada arttırırlar.
• Bir ve üç fazlı olarak üretilen yüksek verimli elektrik makineleridir.
• Elektrik şebekesinin önemli elemanlarından biridir.

• Yüksek gerilim hatlarında gerilimi artırıp azaltmak için kullanılır.
• Gerilimler 440kV, 200kV, 110kV, 66kV, 33kV
• Güçleri genellkle 200 MVA üzeri trafolar bu sınıftadır.
• Küçük güçlerde maksimum 145kV gerilimde, 5MVA’den 40MVA’a kadar,
• Orta güçlerde 72,5kV üstü gerilimlerde, 40MVA’den 250MVA’a kadar,
• Büyük güçlerde maksimum 800kV gerilimde, 1000MVA’a kadar güçte üretilirler.

Dağıtım Transformatörleri: 

• Abonelerin ihtiyacı doğrultusunda 11kV - 6,6kV - 3,3kV - 440 V -  220V’luk orta ve alçak gerilim dağıtım hatlarında kullanılırlar.

• Dağıtım transformatörleri endüstriyel abonelerde 33kV altı, normal şehir şebekelerinde 380V
elektrik enerjisinin dağıtımında kullanılırlar.

 

 

 

 

 

  Görünür gücü ( S) 400 KVA dan küçük trafolar

 

 

 

 

 

 

Görünür gücü ( S) 400 KVA dan büyük trafolar

 

 

Ayırıcılar ve Kesiciler:

• Elektrik devrelerinde açma kapama işleri genel olarak şalter adı verilen aygıtlarla yapılır.
• Büyük akımlı veya gerilmli devrelerde ise açma kapama işlerinde Ayırıcılar (Disconnector)ve
Kesicler (Circuit Breaker) kullanılmaktadır.
• Uygulamalarda ayırıcılara "Seksiyoner(Sectonneur)" kesicilere de "Disjonktör (Disjoncteur)"
denmektedir.
• Ayırıcılar ve Kesiciler genel olarak, elektrik enerjsinin kesilmesi, devrenin açılması, hattın
ayrılması veya kapatılması işlevlerini yerine getiren cihazlardır.

 

Ayırıcılar: 

• Yüksüz olarak devrelerin açılması ve kapatılmalarında kullanılan ve açık konumda gözle görülebilen bir ayırma aralığı oluşturan şaltcihazlarıdır. Ayırıcılarda devre açma olayı gözle görülebilir.
• Enerji akış doğrultusunda sistemin kendisinden sonra gelen kısmını gerilimsiz bırakırlar.
• Santrallerde, enerj iletim ve dağıtım şebekeleri ile açma kapama yapılan elektrik devrelerinin çeşitli bölümlerinde kullanılırlar.
• Kullanma amaçlarıda dikkate alınırsa baraları bölümlere ayırmak, güç aktarmak ve topraklama işlemlerinde ayırıcılardan faydalanılmaktadır.

 

 

 

 

(Yüksek gerilim ayırıcısı)

 

 

 

 

   (Orta gerilim ayırıcısı)

 

Kullanım amacına göre ayırıcıların isimleri şu şekildedir;

 Bara ayırıcısı,
 Hat ayırıcısı,
 Topraklama ayırıcısı,
 By-Pass ayırıcı,
 Transfer ayırıcı.

Kesiciler:

• Kesiciler (Disjonktör) Orta ve Yüksek Gerilim şebekelerinde yük akımlarını ve kısa devre akımlarını kesmeye yarayan cihazlardır. Asıl işlevi, devrenin sürekliliğini bozan bir arıza durumu algılamak ve derhal elektrik akımını kesmektir.
• Sigortanın aksine kesici, işlem yaptıktan sonra normal çalışma durumuna (manuel veya otomatik olarak) geçebilir.
•Kesiciler çok çeşitli boyutlarda yapılır. Bunlar evsel cihazları korumak için kullanılabildiği gibi, yüksek gerilimli şalt sahalarında da kullanılır.

* Devreyi boşta, yükte ve özellikle kısa devre halinde açıp kapayabildikleri gibi otomatik kumanda yardımı ile açılıp kapanmasına da olanak sağlarlar. Böylece insanları tehlikeden korumakta, alçak ve yüksek gerilim cihazlarında meydana gelebilecek hasarı önleyip en aza indirgemektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Yorumlar - Yorum Yaz

---