Türkiye, enerji kullanımını ve verimliliğini optimize etmek için geliştirdiği Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) ile enerji sektöründe teknolojik altyapısını güçlendiriyor.

Yazılım, donanım ve iletişim altyapısıyla elektrik dağıtım sistemindeki verilerin entegre şekilde yönetilmesini sağlayacak MASS projesi, akıllı şebeke dönüşümü için ölçüm sistemlerinin uçtan uca, akıllı bir yapıda tanımlanmasını amaçlıyor.

İlgili bakanlıkların öncülüğünde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ), Türkiye Elektrik İletim AŞ, Enerji Piyasaları İşletme AŞ ile Türkiye'deki 21 elektrik dağıtım şirketinin katılımıyla gerçekleştirilen projede, tüm sistem bileşenleri, haberleşme yapıları ve yazılımlar "yerlilik ve millilik" kriterleri esas alınarak tanımlanıyor.

MASS ana bileşenleri, akıllı sayaçlar, modem, merkezi haberleşme yazılımı, veri yoğunlaştırıcı ve kullanıcı mobil uygulaması donanım ve yazılımlarından oluşuyor.

Enerji sektörünü ileri teknolojiyle buluşturacak sistem, enerji tedarikçileri, dağıtım şirketleri ve son kullanıcılar gibi ilgili tarafların güvenilir ve gerçek zamanlı verilere erişebilmesine imkan sağlayacak. Tüketilen enerjiyi algılayan ve kullanımı konusunda tüketicileri yönlendiren sistem, enerji verimliliğine de katkıda bulunacak.

Geliştirilen mobil uygulamayla aboneler, anlık ve belirli dönemlere ait tüketimlerini inceleyebilecek. Bu, abonelerin enerji kullanım alışkanlıklarını daha iyi anlamalarını sağlayacak ve gerektiğinde enerji tasarrufu yapmalarına imkan tanıyacak. Aşırı tüketim durumlarında uyarılan aboneler, bütçelerini de korumuş olacak.

İlk adımların 2019'da atıldığı projede, pilot uygulamalar 2022'de başlatıldı. Yaklaşık bir yıl süren uygulamalar, Türkiye'nin 21 elektrik dağıtım bölgesindeki farklı noktalarda gerçekleştirildi. Ölçüm, analiz ve çıktılar oluşturularak gerekli düzenlemelerin tanımlanması sağlandı.

Proje kapsamında, farklı üreticiler tarafından "yerli ve milli" imkanlarla geliştirilen akıllı sayaçlar, sertifikasyon süreçlerinin tamamlanmasıyla zorunlu hale gelecek. Yeni takılacak ve kullanım süresini tamamlamış tüm sayaçlar, MASS ile uyumlu sayaçlarla değiştirilecek. Yapılan fayda-maliyet analizi sonuçlarına göre, ilk uygulamaları takiben 7 yıllık süre içinde MASS'ın Türkiye genelinde yaygınlaşması hedefleniyor.

MASS'ın 2025'te devreye girmesi hedefleniyor

MASS Proje Yürütücüsü Ari Torosoğlu, AA muhabirine, EPDK'nin AR-GE bütçesiyle gerçekleştirilen projeye elektrik dağıtım şirketlerinin tamamının katıldığını söyledi.

Torosoğlu, dağıtım şirketlerinin karşılaştığı sorunlara en uygun çözümlerle bir şartname hazırlandığını ve TEDAŞ'a sunulduğunu belirterek, "Kasım 2022'de şartname çalışması tamamlandı ve Kasım 2023'te yayımlandı. Şu anda, sayaç firmaları tasarımlarını yapıyor. MASS'ın 2025'te yaygın şekilde ülkemizde kullanılmasını hedefliyoruz." dedi.

Projede dağıtım şirketlerinin yanı sıra sayaç ve modem üreticilerinin de yer aldığını dile getiren Torosoğlu, "Projede sayaçlar algoritmalar sayesinde nereden beslendiğini algılayabiliyor. Ek donanıma ihtiyaç duymadan sağlanan bu özellik, MASS projesinin özgün çalışmalarından biri ve patenti ülkemize ait." ifadelerini kullandı.

Torosoğlu, bunun operasyon yük getirmeden ve elektriği kesmeden yapılabildiğini kaydederek, şöyle devam etti:

"Böylelikle trafo bazlı kayıp-kaçak analizi yapabiliyoruz. Kayıp-kaçak ekiplerini çok daha verimli noktalara, yani problemin gerçekten olduğu noktalara odaklayabiliyoruz. Ayrıca, neyin nereden beslendiği belli olduğunda yükü dengeleyebiliyorsunuz. Yükü dengelemek de verimliliğinizi artırıyor. Sayaçlar, 60'a yakın analiz yapabiliyor. Yanına bir teknisyen göndermişsiniz gibi bütün ölçümleri kendi datalarına bakarak yorumlanmış olarak elektrik dağıtım şirketine iletiyor. Bu da bizim hakimiyetimizi artırmış oluyor."

Yorumlar